Camiguin Itum Pine Forest

DAWIT-DAWIT TA BUAHAN

Its an old practiced to pray or petition the spirits for that harvest of crops, the catch of fish, healing for the sick, and petition the fairies who had inflected some of the practice and cultural heritage.

Its comes from the word “dalit-dalit” means “offering”. In 1982, the Barangay Bonbon officials headed by Barangay Chairman Librado Abesamis took institutionalizing the practiced of the people in terms of prayer relative to the harvest of Lanzones. Institutionalizing dawit-dawit started not with dances and presentations but just a community prayer in the ruins of old church.

In 1983, this was improved with civic participation, social activities. It was participated by the entire cross-section of the Barangay, Students both elementary and high school were the main, parents different puroks, religious organization, youth organization, and everybody in the Barangay were participants during 1983 celebration.

Dawit-dawit Ta Buahan practiced heritage. It is base in legendary stories. Legends about Lanzones and fairies although it has different settings but still base on legends and about Lanzones and fairies. Originally, the costumes are all native. It is made up of Lanzones leaves, dried banana leaves, “Ginit” and a mat made of Buli.

The legend of Lanzones

THE LEGEND OF LANZONES

Long time ago, there once lived a very beautiful maiden in a small barrio named “Karilag”. She is with her father Lum-ao and mother Birehna.

Karilag is not only beauty, she’s also kind which made her famous all over the barrio. Because of that, many young men wanted to get her as their wife, but there is only one man who passed on Karilag’s qualifications and that is Kasim a farmer.

Kasim marry Karilag, and they were both happy. He go to his farm everyday while her wife stay in their house and do her task as a simple housewife. They were contented.

One day their happiness end when Tamaru – a rich man in the barrio who happened to be the suitor of Karilag ordered a grouped of men to abduct her. He is mad to her becaused of being taken for granted. He raped her and kill her and bury her in the farm of Kasim.
On the other hand, Kasim was very disturbed when he was not able to find her wife at home, so he searched for Karilag all over the barrio but he was not able to find her. He was not able to go farm anymore becaused he searched for his wife for almost three months already. Then one day, he give up in searching and back to his farm. In his surprised, he found out that there is a fruit tree that grew there, he tasted one of its fruit but on his great dismay, the fruit is not sweet, so he decided to cut it off but becaused he was very tired, he feel a sleep, while he was sleeping, he dreamed of his wife Karilag, talking to him. “Kasim my dear husband” I’m on that tree, I was killed by Tamaru, but pleased don’t askfor revenged, just take good care of that fruit tree for with that, I will be with you forever.

After that incident, Kasim exerted his effort in taking good care of the tree. His there to guard it night and day, water it, and then talk with it as if its wife Karilag.

Morning of October, Kasim went to his farm to visit the fruit tree. He was surprised becaused the fruit was already yellow in color (ripen) so he tried one and he was very happy becaused its already sweet and delicious. He let the barrio folks to taste it and like Kasim they all like its taste, Kasim told them that the fruit is a simple remembrance of his wife Karilag, like here wife the fruit is sweet. After that the barrio folks planted the seeds of the fruit, which they named “Buahan” from the word “Bulahan”.


THE LEGEND OF LANZONES FRUIT

Once upon a time, there are many tourists who came in Camiguin because they want to know what Camiguin is, because of the attractive spots of this place they didn’t know where they going to. In short they lost.

In few weeks, they encounter unexpected circumstances in this place. They had no already foods to be eat. So they find way so that they can eat. They work and walk for finding their foods until they saw a one child and a one bird that eat the fruit. They observed it of what happened in eating that kind of fruits. In a few minutes after observing, they prove that there is no happened in the health of the child and the bird. They are very interested to taste that fruit because in their mind that maybe it can poison.

In a mean while, fairy came. “You can eat this fruit; it is very sweet and delicious to be eaten. The name of this fruit is Lanzones” the fairy said. The tourist challenge to taste the fruit, and when they taste it they are together saying “wow! How nice this fruit its very sweet” because of the very delicious fruit, they eat and eat until they surrender.

Because of the circumstances happened that the tourist witness how Lanzones fruit is delicious, they believed the Lanzones festival celebrate because it praise the abundant harvest of this fruit, and this is one tradition of the Camiguingnons people.

Camiguin Songs

SALIKWAHI KONG PAGBATI

Oh inday kong pinalangga
Mina-iling kataba-nud na nagpungasi
Dija ta kalaw-ran
Nailing ka alimpu-os na naghaguros
Dija poon ta subangan na nagbit-bit
Ta arage na uran.

Chorus:
Mina-iling ka ta kaba-kaba
Na nanuhik-tuhik ta buwak
Na an-tuwanga
Ikaw ha kanding na bungoton
Na naghangad-hangad ta pus-on ko na
Maligdong…

Ikaw ha baton a bantilis
Na ing-tipak daw-ing ligis-ligis
Bad-bare raw ha dughan ko
Na nag-dukiraw
Daw bali-aglawag ta baje
Na ag kapung-kujan

Naimo ba gajud ha ako
Kinabuhi, ba man malisang
Tuod ha agdumili.

KAPATASAN TA SAGAY

Ti kiano kapatasan ta sagay
Naglukod ta pulos daruhan
Pagkahuman ta indan daro
In tanuman ta tabaka daw tubo
Dakol hiran na nahanjo
Daga hiran daw minjo
Ta kaupay ta estimasyon
Nada-ra ta palis
Haon kabawna nagsungag
Kasing-kasing ko halos mahilis
Ta ha hunlus ko mabungkag
Hugaja ha ako pagjawjaw
Ta kabaw nagsungag
Nanlupad ha mga lanaw ta
Bangga-bangga ta indan sungay-sungay
Hugaja dagan ta sagay
Hugaja pulus pinagbitay
Hugaja magsusa tatilya na tabla naglulagapak
Hugaja magsajaw ta tango ngabubalintos
Ha indan hawak
Hugaja daga ta sagay
Ko magsajaw maupay magkiay-


HIMAYA SA ATONG GUGMA
-Zosimo Gambing-

Ngano ba ikaw akong
Gidamgo ug gihigugma
Gihalaran sa kanunay
Gipangga pa ug
Gimahal ko na.

O gugma patalinghugi
Kining akong gibati
Kay di ko na maantos
Ang sakit ug kapait.

Chorus:
Nganong gitalikdan mo akong
Nagahilak nga nagmahay
Ug ako nagsubo
Balik sa akong mga bukton
Naga hulat kay saw-an ta ang
Himaya sa gugma.


KALISUD

Mapait bat u-od pagsud-ongon
Ha lungsod ta kalambugan
Ihalas na basak sakop ta kamurusan
Wa du-on rentoy
Rentoy, wa du-on patay-patay
Kapatas ha nagbantay kabun
Nag panaw-panaw trabahante
Ha na nga pa-uk ta indan
Trabaho na was duon klaro
A ga gi indan sweldo ta sapi
Ta gobyerno.


BUWAN

Buwan pagka anindot mo
Hanag sud-ong mu’wa duon
Kaguol ta dughan ko na nagsubo
Imo pug-hadla tad an-ag
Aron malingao apan wa duon ako
Pinangga busa buwan
Inggigugmaa ta imu.

AY PAGKAPAIT
I
Iyak man ha ani-nipot
Ta dahon nanuhot-suhot
Ta adlaw namanaw-panaw
Ta lasang nanluling-hayaw

II
Ay pagkapait ta amu kahimtang
Nag-tima taw a do-on kasadja
Maupay pa ha pobre na kahoy
Ta ag-sibaon ta langgam siloy

Chorus:
Kanwa pa ninjo a dag-male
Ta tai-ini a pa unta dine
Ug galing ta injo a man ingdagmalan
Ta injo-an wa doon ha akog kawilihan

III
Dija pa iyak ta laod
Ingbunalan ad-on ta darage nab a-od
Naka tangis iyak ta ako abay
Ta nakahinumdom a man ata injo pag-tamay

IV
Ay adjos ta injo-an
Ag panaw ad-on taw a doon ag pa-ilingan
Nagdulhaw a u-sa ta bintana
Ba man-dakol luha nangatagak sa basak

V
Kon kino ta injo ha matig-bak
Ilubong la-ang ta injo silong
Tabuni ta di-jot na basak
Daw pabaw-ni ta dijot na luha.
CAMIGUIN
-Rogelio Berse-

I
Hindi ako maaaring kalimutan
Ang lugar ng Camiguin island
Hindi maaaring kalimutan
Ang lugar ng kagandahan
Narito ako…

Chorus:
Camiguin, paraiso ka sa akin
Camiguin, hindi kita maaaring kalimutan
Hanggang sa aking pagbabalik
Kailan pa man ako’y mananabik

II
Bulkan sa likod
Dagat sa harap
Oh kay rami kang makikita
Magagandang tanawin
Narito ako…
(repeat chorus)

III
Lahat ng mga tao
Ay nagkakasunduan
Kahit saan ka man
Ay walang kaguluhan
Narito ako…
(repeat chorus)

IV
Kahit saan pupunta
Luzon,Visayas, Mindanao
Iba’t-ibang ugali ng tao
Di katulad dito na walang gulo
Narito ako, ikaw, tayong lahat
(repeat chorus)


BAKIT
-Rogelio Berse-

I
Ang buhay ng tao
Minsan ay magulo
Walang patutunguhan
Kahit kailanman.

II
Sa pagsikat ng araw
Kay gandang pagmasdan
Saan ka pupunta
Dios lamang ang may alam.

Chorus:
Merong mata, wala namang nakita
Me tenga, wala namang narinig
Di naman bulag, hindi naman bingi
Sampung daliri, walang nagawa
(repeat chorus do chords chorus)

III
Masdan mo ang iyong paligid
Madilim ang bukas
Nasaan ang liwanag
Madulas ang landas

IV
Lulubog man ang araw
Bumuhos man ang ulan
Lumakas man ang hangin
Kapayapaan dapat gawin
(repeat chorus)

V
Bakit may ilaw ang araw
Ba’t walang liwanag ang dilim
Bakit sisigaw ang mga pipi
Oh kaibigan
Ano ang dahilan(repeat chorus2x)


CAMIGUIN ISLAND
-Aldrin Acebes-

I
Kung dili mo busy or way appointment
Bisitahe ang Camiguin labi na sa ardent
Na’y pool, na’y band of apartment
Pwede rasad na magdala mo ug tent
100% nga kini nindot kay
Makapawala sa atong panuhot
Pamaol dili gyud mo magbasol

II
Kung sa ardent kamo modulo
Di lang kana naa pa’y Sto. Niño
Sigurado ng mag-enjoy mo
Cool sobra ka bugnaw ang tubig
Makaligo gyud mo tungod sa ka excited
Villa paraiso ug Camiguin highland resort
You loved this place 100% ang result
Camiguin island of your imagination
Ang paborito sa tourist destination

Chorus:
Camiguin island tsada
Puy-an bisan gamay
Di mo sumhan
Ang tourist spot nagdaghan pot
Andam motabang Gov. Pedro Romualdo
Help us mao kita mipataas
Di madugay kita ang #1
Camiguin island (4x)
Island (2x)

III
Imagine known na ang Camiguin
Around the world and whole Philippines
Sa region 10 usa ang Camiguin
The coastal marine institute of Philippines
See Camiguin2x is the best
Ang mga tourist sa Camiguin na impressed
Pinalangga ka kanamo Camiguin
Sa among dughan ikaw magpabilin
Mt. Hibok-hibok atong sakaon
Kay ang ubos nindot lantawon
Camiguin from the word Kamagong
Kamagong pangalan sa kahoy tsong
White island, Tuasan ug soda water
Mantigue island, Katibawasan
Moro-moro watch tower
Kining tanan inyo lang makit-an
Asa paman di sa Camiguin Island
(repeat chorus)

KAPALARAN KO SA GUGMA


I
Matud pa ta ha-ako amay
Mapait a kahimtang ta nag-hiniggug-maay
Ta sige la-ang ag sakit ha imu dughan
Daw puno ta pag-mahay

II
Nakapanumpaad-on ta ha-ako pagka-utao
Na likajan ko gajud ha pagkaibog ta baje
Na maanyag
Maupay on la-ang ha baje ha mabilasa
Ta mahigugma pa da mapinanggaon

Chorus:
Busa sukad nga napak-yas ko sa gugma
Isara kod-on la-ang ha pultahan
Ta ako dughan, aron bari ad-on masakitan
Ta ag upa-jon ta aglawag man no-on
Talian na ma-ama

IV
Ka-waa ko ba laang gajud hinungdan
Di-ta-ani na mga butanga
Maupay pa ha kasing-kasing buta
Ta bari pa ag kasakitan ta gugma

V
Imbis hato ag upajon
Ba man ba sige ki ag awajon
Ba kila-ang hinuon ag pagkatanga
Ta mga storya nawa hinungdan

VI
Ag pangajo kita pasaylo
Ba man bari ki ag pasayloon
Maupay ha Ginoo ta-ag pakapasaylo
Pata ato mga sala
Pero hikan bari gajud pakailing
(repeat chorus)

Nnakapangin-sa a gud ta kahitas-an
Hay-on ba ha-e ha-ako kapalaran?
Nganong ba ha-e ha ako kapalaran?
A2X SONG
-Aldrin-

Chorus:
Duol kaigsuonan
Ko ug paminaw kamo
Duna lang koy istorya
Unta magustuhan ninyo
Gusto ko nga ipahibalo
Kung unsay tinuod
Nga nahitabo
Sa kinabuhi nako

I
Paminaw kamo sa akong isulti
Basi kini sa akong life story
Naning kamot ko kay lagi pobre
Pobre na kaminosan ta permi
Ang akong gibati
Ako lang gipaubos
Bisan sa ako daghan nakaminos
Wala sa huna-huna ang manimalos
Because just only God knows
Porke ba nga ako pobre
Busa kamo dili magpabali-bali
Kini timan-e ayaw pag-enarte
Kay di tanan panahon
Inyo permi.
(repeat chorus)

II
Sa akong pag-eskwela
Walay nagsuporta
Kay utro pong wala
Ang akong mama ug papa
Kung unsa makita maora
Usahay magsud-an lang
Ug tuyong tinapa
Sa CPSC sige lang kog ngise
Bisan akong karsones
Pulos gise
Sa akong luyo daghang nahimoot
Kay nakita ang akong sampot
Busa mga batan-on
Paminaw na kamo sa
Akong tambag
Ayaw mo pagpanintal
Mga hubag.


KINAMIGUIN PROVINCIAL SONG
Ki datu kabunghan

Minahal ko na basak
Mutja di ta kadagatan
Hibok-hibok ha ija dagnay
Kamigin mahal ta kanak dughan

Katam-is tai mo na buwahan
Patsada ha mga kadagahan
Tubig na ingkaja-an
Ta mga kautawan

Hikaw ha ingdomdom ko kanunay
Minahal ko bisan ha imo hojokoy
Pagkatam-is magtima ta imo landing
Handi kalinaw hay naghari
(repeat 2x)


KINABUHING MA-AMA
-J. Baguin-

I
Tai-ini kay-on ha mga maama
Nagpanaw-panaw ta dakol duma
Ag lawag kay mga ba-je
Na mapatsada daw masik-si

II
Pag-abot na’y ta unahan
Big-nundak ha makusog na uran
Nanga-hamos kay anan
Tawa doon ha amu ag-kasilungan

Chorus:
Maupay ha kinabuhi ta ma-ama
Ta permi la-ang agbati ta gugma
Ag-iling duma wa-do-on nada
Ta bari man iran ag-lawag ta
Mapatsada


III
Hig-napit kay nasa taba-ay ke
Loloy nag sambay kay ta ija paksoy
Ing-ilahan ki la-ang ta aragi bukton
Aron bari kay tug-nawon

IV
Nan-lahos kay ta unahan ta
Taon man nag-nasajawa wa na’y
Ga-jud hi-tagde mga baje man
Diay ha masiksi
(repeat chorus)

Ing-dahinan na’y dajon daw
Ing-insa ta bay-bajon ba man
Pag-dulhaw ko man diay na
I-kugan


DALAGA

I
Kaanindot mong sod-ongon
Maanyag mo nga nawong
Matam-is mo nga mga pahiyom
Mahinhin mo nga panuhok makaiibog
Hinungdan nga daghan ang motutok

II
Ang imo nga katahom
Sa batan-on nabaniog
Imo ngalan kanunay madungog
Kanunay nga mahisgutan bisan sa inuman
Sama sa putahing gipulutan

Chorus:
Maanyag nga dalaga ambot ngano kaha
Kanimo daghan ang naninguha
Kabus ug adunahan mga ambongan pa
Nangandoy maangkon ang among gugma

III
Dili ko ikalimod
Ako kanimo naibog
Sa barkada ako lang gilimod
Tungod kay di ko gusto nga ikaw mahibalo
Kay basin ug ikaw magpahilayo.
(repeat chorus)


PALAD
-Gregorio Awiten-
I
Palad nga walay kapalaran
Na naga-antos ning kagul-anan
Sa kanakong bahin
Walay sapayan
Kon imu akong isalikway

II
Nahimong alaot kining
Akong pagkabutang kay
Anamay man kining kahimtang ko
Ning kalibutan

Chorus:
Walay sapayan kon
Imu akong isalikway, mahimong
Alaot kining akong pagkabutang
Kay tinamay man kining kahimtang ko
Ning kalibutan


ALAHOY
-Arcadio Paglinawan-

Himaya ko sa kalangitan
Ug sa himaya dili mo dawaton
Ang pagbati, ang paghigugma
Lunsay mawalay buling
Unsay kaha ang imong pagabation
Nga maingon kanako
Tungod bang liling ko nga hinalaran
Alahohoy…Alahohoy kining kinabuhi







CAMIGUIN SONG FOR HARVESTING OF LANZONES
-Pedro Rivera-
DIWA DIWA DIWA, DIWA DIWA DIWATA

Inay na puon ta ann
Ta sampaw binantajan
Dakol ka buahanan
Diwa Diwa Diwa, Diwata Diwa Diwata

Nag igpot-igpot ki ann
Ta kasadya ta buahan
Na ha ay agsaligan
Camiguingnon kabuhian

Diwa Diwa Diwa, Diwata Diwa Diwata

Aah…ha!2x
Ang tawag sa tanan
Kitang tanan nagtingbaya…yong
Minahal natong yuta pulo sa… Camiguin
Aah…ha!2x

(Repeat VI stanza except first line)

Pagkadaghan sa buahan
Pagkatam-is sa buahan
Minahal ko na basak
Mutya niining kadagatan
Hibok-hibok haijanganganan
Camiguin mahal ta angkan

Pagkatam-is ta imong buahan
Patsyada ang mga kadagahan
Tubig naing kabadja-an
Ta mga kautawan

Buahan pagkadaghan
Buahan pagkatam-is
Buahan sa Camiguin
Adto nata!




BANAG-BANAG SA TUNGANG KAGAB-HI-ON

I
Kay kun imu galing akong pakyason
Sa akong pag-inusara natahap ko
Nga kauban tang duha
Bisan sa damgo ko lamang
Ikaw gayod ang nahinumduman
Ikaw ang bahande sa kinabuhi
Kung puno sa kasakit ug kalipay
Apan kung imo lang ako dawaton
Dili ka gayod magmahay akong igsoon.

II
Nabanhaw ang akong pagbati
Tungod kanimo nga maputli ug talagsa-on
Bisag unsaon ko pa pagpakabuta, apan kining
Dughan ko ang tuhu-I kay kung ikaw ang
Mawala sa kinabuhiko, mabasol ko
Ana akong pagkatao
Busa hanyo ko kanimo pinangga
Ayaw lang gayud pakyasa
Ang saad ko kanimo.

III
Kay kun imo man galing akong pakyason
Mawala na ang atong pagka manag-soon.


IGSOON KO

I
Ikaw ang binuhat nga dili hika-tupngan
Sa tanang butang nga gimug-na niining kalibutan
Ikaw ang maanyag nga kabilin
Nga maoy nakapapitik ning akong dughan

II
Ikaw ang simbolo ug modelo
Sa akong mga damgo
Nga maoy nagdasig kanako
Sa pagbuhat sa tarong ug mayo

Chorus:
Igsoon, ikaw ang pinangga, gipiling gisadya-an
Kay ikaw man ang tao nga maloloy-on ug buotan
Ikaw nag gihandom ko kanunay
Bisan sa mga panahon sa akong pagmahay
Kay ikaw man ang gasa nga gibulig
Sa kahitas-an

Ref.
Busa ikaw akong paga-alagaran
Hangtod sa akong lubnganan
(repeat II)


CAMELCO HYMM
-Mario Macapelit-


Oh camelco, oh camelco
Kaanindot sa imong mga damgo
Gimugna ka alang sa tinusbawan
Sa katawhang Camiguingnon
Ikaw ang duyan sa among pagtoo
Ang katumanan sa among mga damgo
Ikaw ang paglaom sa katawhan
Ang banwag sa among dalan

Kooperatibang camelco, kaabag
Ka sa kalambuan, dunay tumong
Nga kasaligan nga mo alagad sa tanan
Ang kawani sa camelco kugihan
Sa ilang serbisyo, dunay hiniusang
Paglantaw sa matinud-anong pag-alagad

Ikaw ang duyang sa among pagtoo
Ang kalauman sa among mga damgo
Ikaw ang paglaom sa katawhan
Ang banwag sa among dalan
Camelco, Camelco, Camelco…










POBRENG KAHOY
-Sergie Nicolette-

Pagkapait sa among kahimtang
Nga nagpuyo nga walay kalipay
Maayo pa ang pobreng kahoy
Kay nagpasilong sa langgam siloy

Ahay! Nga pagkakapoy
Niining mag a bulanghoy
Puston sa pinong ginit
Dat-ugan sa dakong kahoy

Hikit utaw – hikit utaw
Iling kit a bunot
Nag utaw-utaw sa tubig ta sampaw.


BUHAY BOMBERO
-Mario Macapelit-

Marami ang nagdaramdam
Problemang nararanasan
Parang walang kalutasan
Nitong ating bayan
Nang dahil sa kapabayaan
Sunog sana’y maiwasan
Kaya dapat ay mag-ingat upang
Di mapahamak

Nasa ating mga kamay
Sarili ay ating asahan
Kaalaman at kamalayan
Sa sunog ay kailangan
Muli’t muli ating ingatan
Lahat ng kasangkapan
Upang ating maiwasan
Kamalasan nitong bayan

Kaming mga bombero
Handa kaming tutulong sa inyo
Buong buhay isasakripisyo
Alang-alang sa mga tao
Sama’t sama magkaisa tayo
Sa kampanyang pagbabago
Kaalaman at kamalayan
Sa magandang kinabukasan.

(repeat III stanza)
Oh…oh…oh…

KINABUHING CAMIGUINGNON
-Mario Macapelit-

I
Sa isla nga among gipuy-an
Tabukunon gikan Balingoan
Sa sakayan pagdukyan-duyan

II
Mihuros ang kahanginan
Nagaligo and kadagatan
Way ko kahadloka ug ko kalisang
Kay amo ng naandan

III
Inig abot sa unos ug bagyo
Mo safety lang kami siguro
Adlaw-gabii magrosaryo
Kay magpaabot sa milagro

IV
Inig linaw sa panahon
Managat mi ug mangihas dayon
Kinabuhing Camiguinon ay malipayon

(repeat III & IV)